امسال بعد از برف روزهاي آخر پاييز، به قول هواشناسي جو پايدار در كل كشور حاكم شد و مدت زيادي ادامه داشت. همين موضوع باعث شد كه روزهاي متعددي امكان نفس كشيدن راحت نداشته باشيم.براي تحمل آسان‌تر اين هوا و مقابله با علائم مرتبط با آلودگي از جمله آبريزش چشم يا سرفه كه حتي براي افراد سالم هم مشكلات تنفسي ايجاد مي‌كند، استفاده از ماسك مناسب، تقريبا تنها راه‌حل است؛ مگر اينكه نخواهيد از خانه خارج شويد و قيد فعاليت‌هاي روزمره را بزنيد. اگر شما هم مجبوريد هر روز در معرض آلودگي هوا باشيد، داشتن يك ماسك استاندارد از واجبات است.
- راندمان جمع‌آوري
اين شاخص، در حقيقت نسبتي از آلودگي است كه توسط ماسك از هواي تنفسي استفادهكننده حذف مي‌كند. راندمان جمع‌آوري بستگي به غلظت آلاينده‌ها و حد تماس مجاز مواجهه با آن دارد و با توجه به غلظت آلاينده‌ها در شهرهاي بزرگ ايران، استفاده از انواع FFP2يا N95كافي خواهد بود و استفاده از سري‌هاي بالاتر با توجه به مقاومت بيشتري كه ايجاد مي‌كنند تفاوت چنداني در تنفس شما نخواهد داشت.
- قطر ذرات جمع‌آوري كننده
ذرات معلق در هوا اندازه‌هاي مختلفي دارند، آسيب رساني‌شان هم به قطر آنها ارتباط دارد و هر چقدر ريزتر باشند، جذب قسمت‌هاي پايين‌تر دستگاه تنفسي شده و آسيب‌هاي بيشتري دارند. به همين دليل ذرات با قطر 2/5ميكرون خطرناك‌تر از ذرات با قطر 10ميكرون هستند؛ به همين‌خاطر استفاده از ماسكهاي معمولي و ماسكهاي جراحي كه توانايي حفاظت دستگاه تنفس در مقابل اين ذرات را ندارند، اشتباه است.
- مقاومت تنفسي
ماسك‌ها در مقابل جريان تنفس (دم و بازدم) مقاومت ايجاد مي‌كنند و باعث سخت شدن تنفس مي‌شود. شركت‌هاي توليد‌كننده براي كاهش مقاومت، ماسك‌ها را يا سوپاپ‌دار طراحي مي‌كنند يا با بزرگ كردن سطح ماسك باعث كاهش مقاومت مي‌شوند و برخي هم از هر دو روش استفاده مي‌كنند. با اين توضيح، ماسكهاي نوع (بيگ اي) كه سطح بزرگ‌‌تري دارد، مناسب‌تر است.
- ماسك تنفسي كربني
به‌طور ويژه، قابليت مهار دود و آلودگي هواي ناشي از ذرات ريز گردوغبار و حتي قابليت مهار بو و ذرات آلرژي‌زا را دارند. نكته مهم هم اينكه قابل شست‌وشو با اسپري مخصوص هستند و مي‌شود تا حدود يك‌سال از آنها استفاده كرد.
- شكل ماسك
ماسك‌ها در 2 نوع فنجاني و تاشو در بازار به فروش مي‌رسند كه هر كدام مزايا و معايبي دارند. انواع تاشو به‌دليل قابليت حمل راحت، شكل‌پذيري بهتر و داشتن سطح بالاتر و در نتيجه مقاومت تنفسي كمتر، توصيه مي‌شوند. نوع فنجاني هم چون به‌طور كامل به‌صورت فرد نمي‌چسبد، راحت‌تر است.
- ميكروارگانيسم‌ها
ميكروارگانيسم‌ها كه در هواي تنفسي معلق هستند، باعث بيماري‌زايي مي‌شوند. ويروس‌ها داراي قطر 0/2 تا 0/3 ميكرون نانومتر و باكتري‌ها داراي قطر 0/3 تا 1/5ميكرون هستند و با اين تفاسير، ماسكهاي سري N به‌ويژه N95 براي حفاظت تنفسي در برابر ويروس‌ها مناسب‌ترند كه حدود ۹۵درصد ذرات معلق در هوا را فيلتر مي‌كند.
- متعلقات ماسك
ماسك‌ها فقط وقتي كارآمد خواهند بود كه دورتادور آن كاملا روي صورت بچسبد و از آنجا كه فرم صورت هر فرد با ديگري متفاوت است، بايد منعطف هم باشد. بيشترين جايي كه ممكن است ماسك از پوست فاصله بگيرد اطراف بيني است. قطعه بيني در ماسك در حقيقت يك نوار باريك است كه به‌صورت عرضي روي بيني قرار گرفته و با فشردن، شكل بيني فرد استفادهكننده را به‌خود مي‌گيرد و ماسك را روي پوست ثابت مي‌كند. بند ماسك هم بايد حالت ارتجاعي داشته و در محل اتصال به ماسك، به خوبي محكم شده باشد و به‌راحتي جدا نشود. ضمن اينكه بهتر است بند‌ها در پشت سر مهار شوند نه در پشت گوش‌ها.
- چه ماسكي در بازار هست؟
رئيس اورژانس تهران اعلام كرده به‌دليل آلودگي ريزگردهاي هوا، 3نوع ماسك آلفا، N95 و FSP2 در داروخانه‌ها براي استفاده مردم به‌طور وسيع توزيع شده كه مجوز وزارت بهداشت را نيز دارد و مردم براي جلوگيري از تشديد بيماري بر اثر ريزگردهاي هوا از آنها استفاده كنند.
- چطور آلودگي را بفهميم؟
اگر در كلانشهر‌ها زندگي مي‌كنيد در تابلوهاي نشانگر آلودگي هوا ديده‌ايد كه 6 نمودار ميله‌اي دارند. اين شاخص‌ها، نشان‌دهنده وضعيت 6 پارامتر اصلي كيفيت هواست. ازن(O3)، منواكسيدكربن(CO)، اكسيدهاي ازت (NOx)، اكسيدهاي گوگرد (SOx)، ذرات كمتر از 2/5ميكرون (PM2.5) و ذرات كمتر از 10ميكرون (PM10) شاخص‌هايي هستند كه 4 پارامتر اول حالت گازي و 2 پارامتر بعدي يعني PM2.5 و PM10حالت ذره‌اي دارند.
- از كجا بدانيم ماسك استاندارد است؟
مرجع رسمي تست و تأييد تجهيزات حفاظت فردي، ازجمله ماسكهاي تنفسي، مركز تحقيقات و تعليمات حفاظت فني و بهداشت كار، وابسته به وزارت كار و رفاه اجتماعي است. اين سازمان براي آگاهي استفاده‌كنندگان، تجهيزاتي كه موفق به تأييد استاندارد در آن مركز شدند را به همراه مشخصات توليد‌كننده يا توزيع‌كننده در سايت www.crtosh.mcls.gov.ir قرار داده و قبل از خريد، مدل و برند ماسك را مي‌توانيد در اين سايت چك كنيد.
- نكته هاي خريد
قبل از انتخاب ماسك بايد حواستان باشد استانداردش را انتخاب كنيد. ماسك از نظر استاندارد به 3 نوعFFP1 تا FFP3 تقسيم مي‌شوند. استاندارد ديگري هم ماسك‌ها را در 3 كلاس N95، N99 و N100 طبقه‌بندي كرده است. هر شركت توليد‌كننده ماسك هم درصورت تأييد شرايط اين استانداردها توسط مؤسسات مجاز، كد استاندارد را روي ماسك توليدي خود درج مي‌كند. اما همين ماسكهاي استاندارد، چندين شاخص دارند كه بايد متناسب با نياز و شرايط‌تان آنها را انتخاب كنيد.
- قيمت
مي‌توانيد ماسكهاي فيلتردار را با قيمت حدود 1700تا 2000تومان خريداري كنيد. حواستان باشد ماسكهاي 300يا 500 توماني كه عمدتا ماسكهاي كاغذي يا پارچه‌اي يك لايه هستند، نه‌تنها كمك‌چنداني به شما نمي‌كند بلكه امكان تنفس راحت را هم از شما مي‌گيرد.
نظر شما